Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu zaprasza na uroczystości upamiętniające 80. rocznicę forsowania Nysy Łużyckiej i 80. rocznicę bitwy pod Budziszynem.

16 kwietnia 1945 roku w Toporowie nad Nysą Łużycką rozegrała się jedna z kluczowych bitew II wojny światowej. Żołnierze 2. Armii Wojska Polskiego z poświęceniem forsowali rzekę, przełamując niemiecką obronę na drodze do Drezna. Był to początek operacji łużyckiej – krwawej, ale ważnej dla losów Polski. Powinniśmy pamiętać o poległych tam polskich żołnierzach. Pamięć o nich trwa – w Toporowie, Zgorzelcu, na Grobie Nieznanego Żołnierza i w sercach tych, którzy znają i pamiętają ich historię.

W 80. rocznicę tych wydarzeń zapraszamy na uroczystości: 12 kwietnia 2025 roku pod Pomnik Żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego w Toporowie oraz 16 kwietnia 2025 roku na Cmentarz 2. Armii Wojska Polskiego w Zgorzelcu.

28 kwietnia odbędą się uroczystości pod pomnikiem poświęconym polskim żołnierzom w Crostwitz (Niemcy). To wyjątkowa okazja, by wspólnie oddać hołd bohaterom i uczcić ich nieśmiertelną chwałę.

Toporów – obchody w ramach 80. Rocznicy Forsowania Nysy Łużyckiej.

12 kwietnia odbędą się uroczystości pod Pomnikiem Żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego.

W kwietniu 1945 roku Tormersdorf zostało wybrane przez dowództwo 2. Armii Wojska Polskiego jako punkt dowodzenia Operacji Łużyckiej. Wtedy nadano temu miejscu nazwę Toporów. 16 kwietnia 1945 roku rozegrała się tu bitwa, w której 70 tys. żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego forsowało Nysę Łużycką. Operacja Łużycka zapisała się jako jedna z najbardziej tragicznych kart w historii polskiego oręża. Zginęło podczas niej 4902 żołnierzy Wojska Polskiego, 3 tys. uznano za zaginionych, a 10 tys. zostało rannych.

80. rocznica forsowania Nysy Łużyckiej w Toporowie

Burmistrz Gminy i Miasta Węgliniec Mariusz Wieczorek, Burmistrz Miasta i Gminy Pieńsk oraz Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Węglinieckiej zapraszają do wspólnego upamiętnienia jednej z kluczowych operacji militarnych II wojny światowej – forsowania Nysy Łużyckiej przez żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego.

Obchody 80. rocznicy, które odbędą się 12 kwietnia 2025 roku w Toporowie, będą okazją do zadumy, refleksji i wspólnego spotkania mieszkańców regionu, pasjonatów historii oraz wszystkich, którym bliska jest pamięć o losach żołnierzy i ludności cywilnej czasu wojny.

W programie wydarzenia zaplanowano m.in. uroczystości oficjalne przy pomniku, część artystyczną, a także wyjątkową „wycieczkę śladami historii”, którą poprowadzi dr hab. Paweł Konczewski, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu – badacz dziejów regionu i popularyzator historii lokalnej. Spotkanie zakończy wspólne ognisko.

Program obchodów:

• 14:30 – uroczystości przed Pomnikiem Żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego: wystąpienia okolicznościowe, program artystyczny oraz złożenie kwiatów.
• 15:00 – „Wycieczka śladami historii” z dr hab. Pawłem Konczewskim, prof. UPWr, który przybliży uczestnikom historyczne realia związane z walkami nad Nysą Łużycką. Po spacerze zaplanowano wspólne ognisko.

W ramach obchodów odbędzie się również XV Rajd Rowerowy Pamięci „Toporów 1945–2025”, którego uczestnicy wyruszą z różnych miejscowości regionu, by wspólnie dotrzeć do Toporowa. To nie tylko sportowe wyzwanie, ale przede wszystkim symboliczna podróż pamięci, która łączy pokolenia i lokalne społeczności.

XV Rajd Rowerowy Pamięci TOPORÓW 1945–2025

Integralną częścią obchodów będzie Rajd Rowerowy Pamięci, organizowany w formule gwiaździstej, z czterech różnych miejscowości:

• Pieńsk – godz. 9:00, parking przy byłej hucie szkła „Lucyna”
• Węgliniec – godz. 10:00, Park Miejski
• Iłowa – godz. 10:00, Hala Sportowa przy SP
• Zgorzelec – godz. 10:00, Przedmieście Nyskie przy Moście Staromiejskim

Szczegóły dotyczące tras, zasad udziału, zapisów oraz możliwości wypożyczenia rowerów dostępne są na stronie internetowej: https://domkulturywpiensku.webd.pl/80-rocznica-forsowania-nysy-luzyckiej/

Zgorzelec – Obchody 80. Rocznicy Forsowania Nysy Łużyckiej.

Cmentarz Żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego w Zgorzelcu to największy wojenny cmentarz w Polsce, jest miejscem spoczynku dla 3420 żołnierzy poległych podczas Operacji Łużyckiej.

16 kwietnia 2025 roku na Cmentarzu 2. Armii Wojska Polskiego w Zgorzelcu odbędą się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę Forsowania Nysy Łużyckiej. To wydarzenie o znaczeniu ponadlokalnym, które łączy pamięć historyczną z jubileuszem 80-lecia miasta Zgorzelec. To również okazja do wspólnego uczczenia pamięci polskich żołnierzy i refleksji nad historią.

Uroczystości rozpoczną się o godzinie 12:00 przed Pomnikiem Orła Piastowskiego. Honorową asystę zapewni Kompania Honorowa 23. Śląskiego Pułku Artylerii oraz Orkiestra Górnicza KWB Turów.

Program tegorocznych obchodów obejmuje:

Część oficjalną – z przemówieniami okolicznościowymi, modlitwą i apelem pamięci oraz uroczystym złożeniem wieców i wiązanek pod pomnikiem.

Część artystyczną –  wyjątkowy Apel Pamięci, który poprzez efekty specjalne, elementy pirotechniczne oraz narrację dźwiękową pozwoli uczestnikom głębiej poczuć atmosferę dramatycznych wydarzeń sprzed 80 lat.

Poczęstunek, w ramach którego uczestnicy będą mogli skosztować tradycyjnej wojskowej grochówki przygotowanej przez 23. Śląski Pułk Artylerii.

Dodatkową atrakcją będzie występ Chóru Dziecięcego „Żołnierze Września 1939 Garnizonu Dęblin”, który od 15 lat z pasją pielęgnuje tradycje patriotyczne. Ich muzyczna interpretacja pieśni wojskowych stanowić będzie preludium do popołudniowej części obchodów, czyli koncertu chóru z Ryk w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu. W repertuarze znajdą się m.in.: „Oka”, „Siódma Kompania”, „Rozkwitały Pąki Białych Róż”, „Świat cały śpi spokojnie”, „Serce w plecaku” czy „Wojenko, wojenko”.  Koncert rozpocznie się o godzinie 18:30. Wstęp jest wolny.

Chór, skupiający młodych artystów z dziewięciu szkół powiatu ryckiego oraz Warszawy, znany jest z wyjątkowej staranności przy każdym występie. Młodzi artyści występowali w lokalizacjach, takich jak Katedra na Wawelu, a także na międzynarodowych scenach w Londynie, Brukseli, Wilnie czy we Włoszech. Każde ich wystąpienie stanowi dowód na to, jak muzyka i tradycja potrafią integrować pokolenia oraz budować mosty między przeszłością a współczesnością.

W imieniu organizatorów, Burmistrza Miasta Zgorzelec, Starosty Zgorzeleckiego oraz Wójta Gminy Zgorzelec zapraszamy wszystkich mieszkańców i gości do wspólnego upamiętnienia tych ważnych wydarzeń.

Crostwitz – 80. rocznica bitwy pod Budziszynem

28 kwietnia odbędzie się rajd na trasie: Żary – Żarki Wielkie – Crostwitz  – Horka.

W łużyckiej wsi Chrósćicy znajduje się pomnik polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Budziszynem w kwietniu 1945 roku. Zmierzający na Berlin na czele 1. Frontu Ukraińskiego radziecki marszałek Iwan Koniew postawił 2. Armii Wojska Polskiego zadanie osłaniania południowego skrzydła frontu i zajęcia Drezna. Polską armią dowodził Karol Świerczewski „Walter”, który zlekceważył sygnały o niemieckich jednostkach i możliwości ich kontrataku. Niemieckie oddziały posiadające precyzyjne rozpoznanie 2. Armii uderzeniem pancernym rozcięły polskie ugrupowanie na dwie części. Polskie wojsko poniosło ogromne straty i w tej sytuacji podjęto spóźnioną decyzję o zawróceniu spod Drezna 1. Korpusu Pancernego. W obliczu katastrofalnej sytuacji Koniew przysłał na odsiecz znaczne posiłki Armii Czerwonej. Uchroniło to 2. Armię Wojska Polskiego od druzgocącej klęski. Niestety, pod Dreznem pozostawała nadal 9. Dywizja Piechoty, która otrzymując spóźniony rozkaz, rozpoczęła w biały dzień chaotyczny i niezgodny ze sztuką walki odwrót. W „dolinie śmierci” między Panschwitz – Kuckau (Pančicy – Kukow) i Crostwitz (Chrósćicy) nastąpiła masakra. Na północ od Crostwitz , w miejscowości Horka Niemcy zaatakowali ewakuowany szpital polowy, mordując około 300 ciężko rannych polskich żołnierzy.